Eva Kuperman, producer en mede-oprichter van Stenola Productions, deelt haar tips op basis van haar eigen ervaring.
Opgericht in 2009 in Brussel door Anton Iffland Stettner en Eva Kuperman, heeft Stenola Productions een filmografie van fictie- en documentairefilms opgebouwd door jonge, opkomende auteurs te ondersteunen bij het proces van ontwikkeling, productie en distributie. De tot nu toe voltooide films zijn allemaal gefinancierd en gecoproduceerd met het oog op coproductie en internationale distributie. Met deze schat aan knowhow en ambitie ondersteunt Stenola Productions nu meer ervaren regisseurs, met de nadruk op de productie van ambitieuze en originele speelfilms.
Een scenario is levensnoodzakelijk!
Het scenario is de eerste bouwsteen waarop alles rust wanneer je een productie opstart. Na zijn opleiding Regie op het INSAS werd Anton Iffland Stettner verliefd op het documentaire filmproject van een collega, Tülin Özdemir, uit dezelfde school, Au delà de l'Ararat. Hij werkte samen met Eva Kuperman om het productionele aspect rond te krijgen en tijdens dit productieproces namen ze eveneens het kort filmproject Dancing van Marguerite Didierjean (eveneens uit INSAS) voor hun rekening.
Een niet al te schitterende start
Aan het begin van een productie-activiteit heeft de aspirant-producer over het algemeen geen rijk gevuld portfolio met potentiële projecten. Het vergt namelijk tijd om erkenning en vertrouwen te kunnen winnen.
Eva en Anton hadden geen ervaring in productie: zij was toneeltechnicus, hij kwam als alumni uit de regieopleiding van het INSAS. Vooraleer hun eerste documentaire gefinancierd werd werd, diende het tot drie maal toe vertoond te worden aan een selectiecomité om productiesteun te bekomen. Een heel jaar moesten ze zien door te komen zonder dat er inkomsten binnen kwamen en na de goedkeuring herschreef een auteur het project, zonder ervoor te worden betaald. De eigen middelen waren helaas heel bescheiden, tot zelfs niet bestaand. Ze hielden stand dankzij gegenereerde inkomsten uit enkele corporate videoprojecten en webadvertenties. Na een jaar van eindjes aan elkaar te knopen kregen ze eindelijk groen licht voor hun documentaire en kortfilmprojecten. Hun financiële werking als productiehuis was eindelijk een feit.
Een goede rotatie in cashflow
Het heeft Eva en Anton jaren gekost vooraleer ze eigen werknemers in dienst konden nemen. Zelf werkten ze geruime tijd als freelancer voor hun eigen productiehuis. De enige vaste kosten die ze zich in het prille begin konden veroorloven waren de (noodzakelijke) verzekeringen en huur. Ze stelden vast dat een producent over een zekere cashflow moet beschikken om het schrijven, en zelfs een deel van de ontwikkeling, uit eigen vermogen te kunnen financieren en het productieteam te betalen. Dit vereist een aantal projecten in verschillende productiestadia (ontwikkeling, productie en postproductie). Het is deze specifieke wisselwerking tussen de projecten in de verschillende stadia die zorgt voor de nodige cashflow. Een goed gefinancierde film houdt het productiehuis in stand. Een goede distributie, vertoning en verkoop zorgen voor meer flexibiliteit.
In termen van financieringsstrategie en productieschema's hebben Anton en Eva alles op het terrein geleerd. Opleiding in boekhouding, het lezen van een balans, het managen van een bedrijf en enkele management basics zijn absoluut noodzakelijk.
“La Rançon” - Rémi Lainé - Trailer
Business plan of geen business plan ?
Een productiehuis moet ook gemanaged moet worden als een echte onderneming waar een boekhouding, een cashflow om te anticiperen, schema's om te beheren, overheadkosten en te betalen salarissen de hoekstenen vormen van je werking. Dit alles wordt gestaafd met een onderbouwd bedrijfsplan, inclusief jaarlijkse productiedoelstellingen: hoeveel films er per jaar moeten worden geproduceerd om de vaste kosten te kunnen dekken, hoeveel financiering er moet worden opgehaald om de productiekosten te dekken die beste voorwaarden te bieden voor het "maken" van de film.
Bij Stenola Produtions hebben ze het businessplan paspearle later opgesteld. Het is mogelijk om een productieactiviteit te starten zonder een businessplan, maar a posteriori is het minder efficiënt. Een businessplan geeft wel een duidelijk beeld van de te behalen doelstellingen.
Hoe overtuig ik investeerders?
In (franstalig) België is het vaak la Fédération Wallonie-Bruxelles (FW-B) die de eerste financieringsbasis vormt voor de overgrote meerderheid van de feature films. Bovendien voegt hun steun artistieke en financiële geloofwaardigheid toe aan een project. De zenders volgen op de tweede plaats samen met regionale fondsen (screen.brussels, Wallimage) die over het algemeen essentiële financiële bronnen vormen. Tot slot is de Tax Shelter-regeling, de fiscale stimulans van de Belgische overheid waarbij een bedrijf dat in de productie van een audiovisueel werk investeert een vrijstelling (onder bepaalde voorwaarden) krijgt van haar belastbare winst, ook van zeer groot belang.
De commissie van de FW-B wordt vooral overtuigd door de aanpak van een auteur/regisseur. Het onderwerp, de relevantie, de intenties en de manier hoe dit in een concreet plan gegoten wordt zijn de hoofdpijlers ter verdediging van een artistiek project. Vervolgens heb je het productieaspect. Beslissers zijn vaak erg alert over de haalbaarheid van een project. Hun doel is niet om een "bling bling”-project te financieren, maar een film te steunen met een grote kans tot slagen. Je hoeft niet noodzakelijk bescheiden te denken maar vooral realistisch te zijn. Beter een bescheiden financieringsplan met een plan A dat voorziet in het minimumbedrag dat nodig is om het project levensvatbaar te maken en een plan B met aanvullende bedragen die welkom zijn.
Een zwakke financieringsstrategie is niet noodzakelijk belemmerend voor de FW-B maar er zal zeker en vast zal de vraag worden gesteld: “Als je die financiering niet krijgt, kun je überhaupt dan de film wel maken?”
Indien een beurs geweigerd wordt, stelt Eva voor om vooral de volgende vragen te stellen: weigering van een beurs. Wat ontbrak er in het dossier? Wat werd er niet begrepen? Je moet zoeken naar de reden van de weigering, erom vragen. Lees altijd de beoordelingen, positief of negatief, zelfs wanneer je steun hebt ontvangen!
Kortfilm of feature film?
De verschillende offertes, de financiële fondsen die per schijf worden vrijgeven, de draaischema's van de verschillende films die elkaar overlappen,... tal van zaken die niet evident zijn om te beheren. “Soms leek alles toch zo eenvoudig toen ik nog productie-assisten was.”, Eva Kuperman
Zonder (financiële) ervaring is het verstandiger om te beginnen met de productie van low-budget film (kortfilm of documentaire). Bij de productie van een feature film spreken we over een aanzienlijke financiering met alle gevolgen vandien. Als de financiële flux niet volgt in functie van de vooropgestelde planning, loopt alles mank.
Aanvankelijk deed Eva zelf de budgetten. Tegenwoordig werkt ze nooit meer zonder een productie- en postproductie-manager aan haar zijde die zich met deze specifieke taken bezig houden. Hun ervaring en hun expertise in coördinatie levert hen alvast een groot voordeel op.
La Vie à Venir (Life to come) - Claudio Capanna - Trailer
Kleine versus grote producties?
Het is voor een producent de meest comfortabele situatie om af te wisselen tussen majoritaire en minoritaire producties. Minoritaire producties hebben over het algemeen minder tijd en voorbereiding nodig. We initiëren het project niet, we zijn niet verantwoordelijk voor ontwikkeling ervan en in het algemeen komen we slechts op de voorgrond bij de opnames en / of postproductie. Dit soort van samenwerkingen (co-producties) vormt een essentiële basis voor een gezonde boekhouding Enerzijds garandeert dit inkomsten en anderzijds zijn het vaak mooie projecten om op artistiek vlak te verdedigen.
Een startend producent zal het niet makkelijk hebben met het vinden van internationale co-producties, omdat de vragende partij (producer) rekent op een feilloze ondersteuning bij het begeleiden inzake het vinden van lokale steunmaatregelen. Dit vooral om te voorkomen dat er tijd wordt verspild aan het inzenden van projecten in non-relevante subsidiekanalen. Er zijn bepaalde onderwerpen of projecten die aansluiten bij heel specifieke financiële steunmaatregelen. Om hier het bos door de bomen te zien heb je nu eenmaal expertise en ervaring nodig.
Je plek bemachtigen in de sector
Het beroep van producer leer je niet op de schoolbanken maar door terreinervaring op te doen, door de markt te betreden, door selectiecommissies af te schuimen en door dossiers in te dienen. Enkel zo kan je de stiel aanleren.
De aanpak van een producer berust ook in het feit om steeds vooruit te denken en zich flexibel op te stellen. Ga naar (film)festivals en neem deel aan pitch sessies. Schrijf je in als producer in workshops, zelfs zonder dat je een film hoeft te verdedigen. Documentaire festivals bieden doorgaans veel ruimte voor dit soort van workshops en masterclasses. Het is op deze plekken waar kennis verruimd en gedeeld kan worden. Hier worden de professionele vriendschappen gesmeed die potentieel ingezet worden in toekomstige producties. De producer-community is letterlijk een microkosmos waar je permanent dezelfde mensen tegen het lijf loopt.
Is een inhoudelijke lijn van belang?
Zonder noodzakelijkerwijs een bepaalde redactionele lijn te verdedigen is het vooral de benadering van een auteur dat Eva en Anton altijd heeft overtuigd. Het is belangrijk dat een auteur heel duidelijke ideeën kan overbrengen mbt zijn film. Als er een echte cohesie is, een samenhang tussen het door de auteur behandelde onderwerp, zijn aanpak, zijn link met het onderwerp en zijn visie op de film in wording, dan vormt dit de basis van een sterk project. Dit zijn de wapens waarmee ze een film kunnen verdedigen. Als de geproduceerde film net zo succesvol is op festivals als in de zalen en op televisie, spreken we over een win-win aanpak.
De rol van een producer rust op een project succesvol indienen en een auteur zo goed mogelijk begeleiden doorheen de verschillende stadia. Maak alle mogelijke middelen beschikbaar om het werk op de best mogelijke manier te laten gebeuren. Hou steeds rekening met het menselijk, financieel en technisch aspect.. Laat alle belanghebbenden hun plaatsje vinden. Maak een project dat overeenstemt met de beloften die zijn gemaakt naar de partners toe.
Artikel geschreven op basis van een interview met Eva Kuperman.