Op 19 juni 2023 ondertekenden de sociale partners van PSC 303.01 een collectieve arbeidsovereenkomst die een "recht op deconnectie" invoert voor haar werknemers en de invoering door de onderneming van mechanismen om het gebruik van digitale communicatiemiddelen te reguleren.
Deze collectieve arbeidsovereenkomst is enkel van toepassing op de ondernemingen die geen bedrijfseigen regeling hebben vastgelegd die via het arbeidsreglement of een CAO op ondernemingsvlak.
Definitie
Onder “recht op deconnectie” wordt verstaan: het recht van werknemers om niet bereikbaar te zijn buiten het op hen van toepassing zijnde uurrooster of de overeengekomen uren van bereikbaarheid. Dit geldt ook voor de periodes van gewettigde afwezigheid en schorsing van de arbeidsovereenkomst.
Onder “uurrooster” wordt verstaan: de uurroosters vermeld in het arbeidsreglement en/of de individuele arbeidsovereenkomst, met inbegrip van alle tijdelijke afwijkingen (zoals overuren of wachtdiensten) en concrete invullingen van variabele uurroosters in toepassing van de bepalingen van de arbeidswet van 16 maart 1971 en van de wet op de arbeidsovereenkomsten van 3 juli 1978.
Recht op deconnectie
Om rust- en verlofperiodes te respecteren, aan een beter evenwicht tussen werk- en privéleven te werken en psychosociale risico’s zoals burn-out te voorkomen, heeft elke werknemer recht op deconnectie. Bijgevolg kan een werknemer niet gesanctioneerd worden voor (digitale) onbereikbaarheid buiten zijn werkuren of periodes van gewettigde afwezigheid.
Modaliteiten en toepassingsvoorwaarden van het recht op deconnectie
De minimale modaliteiten voor de toepassing van het recht om niet bereikbaar te zijn buiten zijn uurrooster of de overeengekomen uren van bereikbaarheid zijn de volgende:
- Werknemers zijn niet verplicht om bereikbaar te zijn buiten het op hen van toepassing zijnde uurrooster.
- Omdat typisch in de sector verschillende collega’s op verschillende dagen van de week of op verschillende uren van de dag werken, moet iedereen (inclusief de leidinggevenden) dit respecteren. De ondernemingen zullen daarrond sensibiliseren.
- De ondernemingen engageren zich om hun werknemers zelf ook niet te storen buiten deze uurroosters behalve in uitzonderlijke omstandigheden. Hieronder wordt verstaan een situatie waarin zich een dringend probleem stelt dat zonder tussenkomst van de werknemer onmogelijk kan opgelost worden.
- Voor een wachtdienst of een terugbelsysteem buiten de planning worden vooraf specifieke regels afgesproken.
- Werknemers zijn niet verplicht om bereikbaar te zijn tijdens periodes van gewettigde afwezigheden of schoring van de arbeidsovereenkomst (zoals vakantie, ziekte,…). In geval van ziekte dient de werknemer zich wel nog steeds beschikbaar te houden van de arbeidsgeneesheer. Om dit mogelijk te maken werkt de werknemer mee om het werk door collega’s tijdens zijn afwezigheid op te vangen.
- De werkgever neemt de nodige maatregelen met betrekking tot de organisatie an het werk zodat de werknemer zich kan deconnecteren.
- De ondernemingen waken over de correcte naleving van de richtlijnen over het gebruik van digitale hulpmiddelen. De ondernemingen sensibiliseren hun werknemers om de hulpmiddelen van de onderneming niet te gebruiken buiten de genoemde uurroosters.
Op ondernemingsvlak kunnen bijkomende concrete afspraken gemaakt worden.
De concrete afspraken worden vastgelegd in het arbeidsreglement, via de daartoe voorziene procedure, of in een collectieve arbeidsovereenkomst.
Het CPBW moet beslissen over het al dan niet opnemen van het recht op deconnectie in de risico-analyse.