Wat is een Sociaal Charter?
De ondertekenaars van dit Sociaal Charter van de audiovisuele sector in Vlaanderen engageren zich met betrekking tot een aantal sociale dimensies die we als sector belangrijk vinden en waarvoor we ons als sector willen inzetten.
Met betrekking tot de sociale wetgeving bevat het Sociaal Charter ook een aantal gedragsregels die we als sector willen naleven en periodiek willen toetsen aan de realiteit.
Het Sociaal Charter is geen cao noch een loonakkoord. Die moeten tot stand komen via de geëigende kanalen van sociaal overleg.
Op wie heeft dit Sociaal Charter betrekking?
De bedrijven, beroepsverenigingen, vakbonden die het Sociaal Charter ondertekenen, willen de engagementen en de gedragsregels die in dit Sociaal Charter worden afgesproken naleven. Ze willen hun medewerkers en de partijen met wie ze samenwerken, aangeven dat ze dit Sociaal Charter onderschrijven.
Wat willen we bereiken met een Sociaal Charter van de audiovisuele sector?
Met dit Sociaal Charter willen de ondertekenaars:
-
de spelers in de sector aansporen de geldende sociale wetgeving in de audiovisuele sector te respecteren;
-
eventuele tekortkomingen in de sociale wetgeving via een breed platform bespreekbaar maken;
-
faire concurrentie tussen de verschillende spelers in de sector garanderen;
-
de leefbaarheid voor de betrokkenen in de sector verbeteren;
-
borg staan voor aantrekkelijke en duurzame loopbanen.
Via dit Sociaal Charter willen we ook een permanent en transparant overlegplatform in de sector creëren, waarin de verschillende sociale thema’s die de sector aanbelangen, bespreekbaar zijn. De bedoeling is dat dit overlegplatform drie keer per jaar samenkomt en thema’s afspreekt die vervolgens in kleinere werkgroepen worden voorbereid en daarna teruggekoppeld naar het overlegplatform.
Wie onderschrijft dit Sociaal Charter van de audiovisuele sector?
-
Vlaamse en regionale omroepen
-
Individuele bedrijven
-
Mediavakbonden, koepelorganisaties, beroepsverenigingen
-
Minister van Media
Het Sociaal Charter bevat engagementen en acties binnen de volgende domeinen:
1. Onderwijs en Stages
Het onderwijs moet studenten onder meer voorbereiden op hun toetreding tot de arbeidsmarkt door hun de nodige kennis en competenties bij te brengen. Toch stellen de ondertekenaars vast dat wat het onderwijs aanlevert niet altijd optimaal afgestemd is op de verwachtingen van de sector.
Daarnaast wordt gesteld dat een stage in het kader van een opleiding voor studenten de ideale leerplek is, maar dat de huidige organisatie, timing en invulling van stages vaak niet optimaal zijn en dat het niet sociaal-juridisch correct inzetten van studenten vermeden moet worden.
De ondertekenaars willen komen tot een optimale afstemming van de opleidingen op de reële noden van de arbeidsmarkt.
De ondertekenaars engageren zich ertoe de studenten zo goed mogelijk voor te bereiden op reële werksituaties, zodat ze met een correct beeld en verwachtingskader tot de arbeidsmarkt kunnen toetreden.
De ondertekenaars engageren zich ertoe binnen dat kader schoolstages aan te bieden en jongeren de hierbij noodzakelijke begeleiding aan te bieden.
Elke andere vorm van arbeid die buiten een stageovereenkomst met een opleidingsinstelling valt, moet als een effectieve tewerkstelling beschouwd worden.
ACTIES
-
overleg met de opleidingsverstrekkers voor een betere afstemming van de opleidingen met de werkvloer
-
infosessies voor laatstejaarsstudenten over werken in de sector
-
sensibilisering van sector, opleidingsverstrekkers en stagiairs over het nut van stages
-
uitwerken van een stagecharter waarin de verwachtingen en doelstellingen van werkgevers en opleidingsverstrekkers duidelijk gesteld worden, met uitwerking van een ideaal stagetraject en dito begeleiding
-
initiatieven nemen om de de stages over het hele kalenderjaar te spreiden
-
uitwisselen van goede, minder goede en leerrijke praktijken van leren en werken (binnen- en buitenland)
-
stimuleren van een structurele wisselwerking tussen docenten en werkvloer door vanuit de sector een jaarlijkse observatieperiode voor docenten in te lassen en door het aanbod van professionals die regelmatig gastcolleges kunnen geven.
2. Starten in de sector
De ondertekenaars stellen vast dat er voor slechts een beperkt deel van de afgestudeerden onmiddellijk een effectieve arbeidsplaats in de professionele sector weggelegd is. Starters zijn daarbij vaak niet onmiddellijk inzetbaar als volwaardige arbeidskrachten. De ondertekenaars erkennen dat een goede opvang en coaching zeer belangrijk zijn om deze instromers tot hun volle wasdom te laten komen.
De audiovisuele sector is voor pasafgestudeerden een zeer attractieve sector, waarin ze zo snel mogelijk aan de slag willen gaan. Daardoor kunnen ze zich ertoe laten verleiden hun diensten gratis aan te bieden om te kunnen starten. Dat creëert druk op de arbeidsmarkt en kan leiden tot misbruik als werkgevers op het aanbod ingaan.
De ondertekenaars zullen de instromers van bij hun start de nodige informatie en documentatie bezorgen, zodat deze laatsten een goed beeld hebben van het kader en de voorwaarden waarin zij werken.
De ondertekenaars engageren zich ertoe volop in te zetten op kwaliteitsvol leren op de werkvloer.
De ondertekenaars zullen de niet-ondertekenaars ervan bewustmaken dat vrijwilligerswerk in een commerciële context verboden is.
ACTIES
-
ontwikkelen van een starterspakket voor de hele sector (info over statuten, arbeidsvoorwaarden, loonbarema’s, sociale en fiscale rechten …)
-
uitwerken van een juridisch kader over starterscontracten (en het zoeken van de nodige steun ervoor)
-
VDAB informeren over werken in de audiovisuele sector
-
zo breed mogelijk verspreiden van de vacatures in de audiovisuele sector
-
onderzoek doen naar het wettelijk kader van een stage in een professionele omgeving
3. Werken in de sector
In de sector werken (tijdelijke) medewerkers onder verschillende statuten naast en met elkaar, onder leiding en toezicht, in opdracht van of als onderaannemer. Daardoor zijn ze onder verschillende arbeidsvoorwaarden aan het werk.
Het is daarom essentieel dat er duidelijkheid bestaat over de verschillende vormen van tewerkstelling in de sector en de consequenties van de verschillende tewerkstellingsvormen.
De ondertekenaars zullen duidelijkheid scheppen over het wettelijk kader van de tewerkstellingsvormen die sociaal-juridisch toegestaan en toepasbaar zijn in de audiovisuele sector.
De ondertekenaars zullen waken over de transparantie van de verschillende statuten (werknemer, ambtenaar en zelfstandige) zodat ze naargelang het statuut correct toegepast kunnen worden.
De ondertekenaars zullen ernaar streven schriftelijke afspraken te maken met iedereen met wie wordt samengewerkt.
De ondertekenaars zullen elke onderaannemer die dit sociaal charter niet heeft ondertekend, ertoe aansporen te werken naar de geest ervan.
De ondertekenaars van het sociaal charter engageren zich ertoe de bestaande cao’s in de sector te respecteren.
De ondertekenaars zullen erover waken dat de voorwaarden en de controlecriteria van uitzendarbeid en arbeid op zelfstandige basis toegepast worden.
ACTIES
-
informatie verspreiden (over statuten, arbeidsvoorwaarden, loonbarema’s, sociale en fiscale rechten, uitzendarbeid …)
-
algemene infosessies organiseren over werken in de sector voor individuen en voor werk- en opdrachtgevers
-
arbeidsbemiddelaars (VDAB & outplacement- en loopbaanbegeleidingskantoren) informeren over werken in de audiovisuele sector
-
een type-overeenkomst voor zelfstandigen uitwerken
4. Intellectuele eigendom
Door de complexiteit van de intellectuele eigendomsrechten bestaan er veel misverstanden in de sector. Daarnaast stellen de ondertekenaars ook een grote onbekendheid en een niet-vertrouwdheid met deze materie vast.
De ondertekenaars erkennen dat bij de productie van audiovisuele werken niet voorbijgegaan kan worden aan de intellectuele eigendomsrechten die met de creatie en prestatie worden gegenereerd en die te allen tijde gerespecteerd moeten worden.
De ondertekenaars engageren zich ertoe duidelijke en correcte informatie te verspreiden over intellectuele eigendomsrechten.
De ondertekenaars streven ernaar de intellectuele eigendomsrechten die uit creatieve bijdrage aan een audiovisuele productie ontstaan te respecteren en engageren zich ertoe volgens de aard van de creatieve bijdrage hieromtrent heldere en transparante afspraken te maken. Daarbij wordt rekening gehouden met de dimensies tijd en ruimte.
De ondertekenaars zullen, indien een vergoeding voor afstand en overdracht van auteurs- of naburige rechten bedongen wordt, ze niet verrekenen met de vergoeding voor de arbeidsprestaties.
ACTIES
-
heldere en billijke afspraken maken die contractueel vastgelegd worden
-
infosessies organiseren om alle betrokkenen correct te informeren over het intellectueel eigendomsrecht.
5. Veiligheid en welzijn
In de audiovisuele sector is er sinds enkele jaren een verhoogde aandacht voor veiligheid en welzijn op de werkvloer, maar toch wordt er nog al te vaak lichtzinnig omgegaan met veilig werken. Er bestaat veel onduidelijkheid over de hiërarchische verantwoordelijkheid. De druk van de klant op de leverancier om sneller en goedkoper te werken ligt soms te hoog om op een veilige manier te werken. Preventieve maatregelen worden weleens achterwege gelaten. Daarom is het noodzakelijk dat alle schakels doordrongen zijn van de veiligheidsgedachte en dat er in de gehele productieketen afstemming over bestaat.
De ondertekenaars engageren zich ertoe alles te doen wat wettelijk en redelijkerwijze van hen verwacht kan worden om veilig te werken en de risico’s te beheersen.
De ondertekenaars engageren zich ertoe een langetermijncampagne over veilig werken in de audiovisuele sector uit te werken, waarbij gestreefd wordt naar gezonde en veilige werkomstandigheden. In deze sensibiliseringscampagne zal de focus op preventie liggen.
De ondertekenaars engageren zich ertoe meer duidelijkheid te verschaffen over wie de medewerkers van een productie zijn en wie de leiding heeft, om zo de transparantie in de productieketen te verhogen en alle medewerkers op hun (eind)verantwoordelijkheid te wijzen.
De ondertekenaars engageren zich ertoe de nodige opleidingen m.b.t. veiligheid en welzijn te organiseren om zo de sector verder te professionaliseren.
ACTIES
-
een (audiovisuele) campagne uitwerken, gespreid over verschillende acties gericht naar specifieke thema’s (oren, ogen, rug, rust …)
-
een online platform ontwikkelen waar informatie over veilig werken gevonden kan worden
-
een toolbox met praktisch werkmateriaal ontwikkelen
-
leidinggevende van de productie en de verschillende ploegen op de callsheets vermelden
-
infosessies/workshops organiseren voor veiligheids- en preventieadviseurs, productieleiding, managers …
-
permanent overleg plegen met deskundigen
-
een starterspakket ontwikkelen: ‘Veilig werken voor instromers’
-
op lange termijn streven naar veiligheidscriteria ten einde een veiligheidslabel uit te werken
6. Flexibiliteit en arbeidsdruk
Werken in de audiovisuele sector is intrinsiek verbonden met werken op ogenblikken waarop andere mensen thuis zijn, onder meer door het actualiteit- en entertainmentgebonden karakter van de opdrachten. Dat vergt van de professionals een grote flexibiliteit op het gebied van arbeidstijden en legt vaak een hoge werkdruk op. De sector moet er echter over waken dat die facetten van de arbeidsomstandigheden waarop hij wel invloed kan uitoefenen, correct en met respect voor alle betrokken medewerkers worden georganiseerd. Elke productie moet zich tot doel te stellen dat alle betrokkenen in de keten onder de best mogelijke arbeidsomstandigheden hun job kunnen uitoefenen. Een doorgedreven sensibilisering van alle niveaus van de productieketen naar fair treatment van mediaprofessionals zal de sector leefbaarder maken voor alle betrokkenen.
De ondertekenaars engageren zich ertoe een gunstig en leefbaar arbeidskader te scheppen voor alle deelnemers: callsheets en dagplanningen moeten realistisch opgesteld worden.
De ondertekenaars engageren zich ertoe de werkdruk te verlagen door (opeenvolgende) lange dag- en weekprestaties te beperken en voldoende bezetting te voorzien.
De ondertekenaars engageren zich ertoe zowel de ervaren mediaprofessionals als de nieuwkomers goed te informeren op het gebied van arbeidsomstandigheden en -voorwaarden, zodat deze sensibilisering top-down en bottom-up kan gebeuren.
Bij gemengde producties zullen de arbeidsvoorwaarden van de verschillende deelnemende bedrijven in de mate van het mogelijke op elkaar afgestemd worden.
ACTIES
-
Voor elke opdracht, programmareeks, evenement … worden leefbare en realistische productieplanningen en callsheets opgesteld, die uitgaan van correcte arbeidstijden, reis- en rusttijden.
-
Er wordt bij de planning van een opdracht voor elke dag een middagpauze voorzien voor elke betrokken medewerker. Daar kan alleen maar in zeer uitzonderlijke omstandigheden van afgeweken worden.
-
Niet nodeloos flexibiliteit vragen, maar alleen als de uitvoering van een opdracht dat absoluut vereist.
-
Een sectorale campagne uitwerken om alle betrokkenen te sensibiliseren om een leefbaar arbeidskader te scheppen.
-
Monitoren van de werkdruk in de sector en naar de mogelijkheden om hem te verlichten.
7. Werk-privébalans
De audiovisuele sector trekt veel creatieve en gemotiveerde medewerkers aan, die zich thuis voelen in een snel evoluerende, flexibiliteit eisende en creatieve omgeving, een omgeving die evenwel gepaard gaat met een hoge werkdruk, krappe deadlines en slinkende budgetten. De sector heeft nood aan deze profielen, maar moet erover waken dat medewerkers hun volledige loopbaan kunnen uitbouwen binnen de sector, rekening houdend met hun persoonlijke behoeften en prioriteiten. Daarom moet hij maatregelen treffen om talentvolle medewerkers in alle stappen van hun carrière te begeleiden.
De ondertekenaars engageren zich ertoe bij het inzetten van het talent in de sector een evenwichtige balans na te streven tussen de persoonlijke prioriteiten van de individuen en de behoeften van de onderneming.
De ondertekenaars engageren zich ertoe te zoeken naar een balans tussen enthousiasme en leefbaarheid.
De ondertekenaars zullen alert zijn voor en adequaat reageren op tekenen van burn-out bij de medewerkers.
De ondertekenaars engageren zich ertoe het aanwezige talent te ontwikkelen en de doorstroom ervan maximaal te bevorderen.
ACTIES
-
In kaart brengen van de verschillende problematieken: werkdruk, emotionele belasting, afwisseling in het werk, autonomie in het werk, ondersteuning door leidinggevende, verloning en arbeidsomstandigheden.
-
Op basis van de in kaart gebrachte resultaten, inzetten op persoonlijke ondersteuning.
-
Opleidingen en/of workshops organiseren over de planbaarheid en begeleiding van talent.
-
Lerende netwerken opstarten, om via good practices een constructieve uitwisseling tot stand te brengen over hoe er in de ondernemingen wordt omgegaan met de planning van het personeel, welke systemen worden gehanteerd, efficiëntie …
-
Een sensibiliseringscampagne opzetten omtrent ‘Werkbaar Werken‘, die erop wijst dat een te grote werkdruk de creativiteit en dus de kwaliteit van de audiovisuele producties aantast.
8. Sociaal overleg
Om diverse historische redenen is het sociaal overleg in de verschillende bedrijven van de sector zeer ongelijk ontwikkeld. Ook de verschillen tussen het sociaal overlegmodel van de overheid en de private sector maken de zaak niet simpeler. De ondertekenaars zijn er echter van overtuigd dat een goed sociaal overleg tussen werkgever(s) en werknemer(s) en hun vertegenwoordigers op bedrijfs- en sectorniveau een belangrijke weg is om te komen tot sociale loon- en werkvoorwaarden. Daarom is het ijveren voor het instellen en verbeteren van het sociaal overleg een integraal onderdeel van het sociaal charter.
De voorwaarden voor een syndicale delegatie binnen het PC 227 zijn aangepast aan de sector, daarom moet dat in de meeste ondernemingen een haalbare kaart zijn.
Alle ondertekenaars engageren zich ertoe om de afspraken die m.b.t. de syndicale delegatie paritair werden vastgelegd, te respecteren.
De ondertekenaars engageren zich ertoe de structurele samenwerking tussen werkgevers en vakbonden van de openbare en private sector binnen het Sociaal Charter-overleg en de Media-academie voort te zetten. Deze samenwerking evalueren de ondertekenaars als een zeer positieve evolutie.
De ondertekenaars engageren zich ertoe binnen het sociaal overleg op bedrijfsniveau transparant te communiceren over alle vormen van tewerkstelling zoals uitzendarbeid, terbeschikkingstelling, zelfstandige contracten …
ACTIES
-
De ondertekenaars zijn bereid afspraken te maken m.b.t. het geven van informatie door de vakbonden over de mogelijkheden van het sociaal overleg binnen het bedrijf. Het bekendmaken van het Sociaal Charter, het doen opvolgen, het bekendmaken van de resultaten zijn in de bedrijven een taak van het sociaal overleg.
-
De ondertekenende partijen bezorgen jaarlijks een rapport over de toepassing van het Sociaal Charter aan het gezamenlijk overlegplatform.