Door inclusief te communiceren creëer je een omgeving waarin iedereen zich welkom, gerespecteerd en begrepen voelt. De diversiteit in onze samenleving is een feit, net daarom is het heel belangrijk om iedereen bij je communicatie te betrekken. Het zorgt voor een veilige en gelijke werkomgeving en voor herkenning en begrip bij heel wat mensen. Hierbij is het belangrijk om aandacht te hebben voor alle verschillende aspecten van je communicatie en deze voor iedereen toegankelijk te maken. Inclusieve communicatie is helder geschreven, herkenbaar en vrij van stereotypen.
Wat is inclusief communiceren?
Inclusief communiceren betekent dat je iedereen bereikt en betrekt, ongeacht hun achtergrond of situatie. Het zorgt ervoor dat de communicatie helder, gemakkelijk te begrijpen en vrij van stereotypen is. Dit soort communicatie is niet eenrichtingsverkeer, maar een continu proces waarbij alle betrokkenen elkaar beïnvloeden. Het vraagt om een bewuste aanpak, samenwerking en aanpassingen binnen de organisatie om echt inclusief te zijn.
Het idee is om een boodschap over te brengen die iedereen herkent en zich in kan vinden, zodat niemand zich buitengesloten voelt.
KIS ontwikkelde het kompas voor inclusieve communicatie, dat uit vier richtinggevende stappen bestaat:
- Bewustwording van je eigen positie en aannames, zowel als organisatie als individu.
- Lokaliseren van belangen en belanghebbenden.
- Overeenkomsten vinden tussen belanghebbenden.
- Verschillen erkennen en rekening houden met die diversiteit.
Door dit kompas te volgen, stap je af van het traditionele communicatiemodel en focus je op machtsverschillen tussen groepen, zodat het proces bewust en inclusief verloopt.
Perceptie van de eigen organisatie
- Kijk eens naar je eigen organisatie en analyseer de volgende zaken:
- Welke foto’s/beelden gebruiken jullie? Let ook op stockfoto’s.
- Hebben jullie een brand guide?
- Wie brengt jullie verhalen? Directie, medewerkers, experten, partners?
- Waar en hoe maken jullie zich bekend in de buitenwereld?
- Welke sociale media kanalen gebruiken jullie?
- Wat is jullie tone of voice?
- Taal is meer dan tekst alleen, welk lettertype gebruiken jullie?
- Worden er veel spreekwoorden gebruikt?
- Gebruiken jullie alternatieve tekst bij het uploaden van foto’s?
- Worden reacties op de organisatie gemonitord?
- Hoe tevreden zijn de huidige medewerkers, stagiairs, vrijwilligers en/of jobstudenten?
- Wat is jullie uitgangspunt? Hebben jullie een visie op diversiteit en inclusie?
Belangrijk om te weten, is dat inclusie niet enkel ligt bij het communicatieteam, het moet gedragen worden door de volledige organisatie!
Eenvoudige taal
Gebruik duidelijke en eenvoudige taal. Via de website is het b1?, kan je controleren of een woord voor veel mensen makkelijk begrijpbaar is. Ook het Agentschap Integratie & Inburgering verzamelde 10 tips voor toegankelijke communicatie.
Gebruik diverse beelden
Zorg ervoor dat iedereen zich kan herkennen in de afbeeldingen die je verspreidt. Hierbij kan het gebruiken van foto’s van eigen medewerkers een pluspunt zijn, maar doe hierbij niet aan tokenisme! Bij tokenisme wordt een werknemer uit een bepaalde doelgroep herhaaldelijk naar voor geschoven in de communicatie. Dit gebeurt vaak om de schijn van inclusie te wekken zonder daadwerkelijke stappen te zetten om een inclusieve werkomgeving te creëren. Zorg ervoor dat diversiteit en inclusie echt verweven zitten in je organisatie. Hiervoor is er nood aan bewustwording, educatie en rolmodellen op alle niveaus binnen de organisatie. Wees ook transparant over de inspanningen en voortgang op het gebied van diversiteit en inclusie. Hierbij is het belangrijk om successen en uitdagingen te delen en bespreken met alle medewerkers.
Ben je nog op zoek naar meer tips voor inclusief visueel communicatiemateriaal? Raadpleeg dan de website van Unia. Zij verzamelden alle tips om je beeldmateriaal inclusiever te maken.
Gebruik je toch stockfoto’s, zorg dan voor diversiteit in je afbeeldingen. Zoek op specifieke termen, zo zal het beeldmateriaal beter aansluiten bij wat je zoekt! Volgende fotodatabanken kunnen je ook helpen op meer diverse beelden te vinden:
Gebruik alternatieve tekst bij je foto's
Wist je dat je via heel wat sociale media kanalen een alternatieve tekst moet toevoegen aan je foto? Zo kan iedereen die de afbeelding niet te zien krijgt of niet goed kan zien, wel de alternatieve tekst lezen. Zorg ervoor dat deze wel duidelijk en gedetailleerd is. Gebruik ook voldoende contrast en leesbare lettertypen.
Als je foto's gebruikt, dan vermijd je maar beter rolbevestigende en stereotiepe beelden. Wees je bewust van de beelden die je maakt/gebruikt. Beelden van witte mannen die vergaderen of een mama met haar kind op de schoot, hoewel deze vaak realiteit zijn, zijn ook rolbevestigend en stigmatiserend. Zo worden vrouwen, mensen van kleur en/of met een beperking vaak in een passieve rol afgebeeld. Geef hen een actieve rol in je communicatie door hun acties te benadrukken. Hierbij speelt intersectionaliteit een belangrijke rol. Je maatschappelijke positie wordt namelijk bepaald door verschillende betekenisgevers, zoals gender, maar ook nationaliteit, ras/etniciteit, klasse, religie, seksualiteit, legale status enzovoort. Al deze factoren beïnvloeden en versterken elkaar, waardoor unieke ervaringen van discriminatie of privilege ontstaan. Een zwarte vrouw wordt bijvoorbeeld anders gediscrimineerd dan een witte vrouw of een zwarte man, ook al hebben ze hetzelfde gender of hebben ze dezelfde huidskleur. Zo wordt duidelijk dat seksisme en racisme elkaar beïnvloeden en elkaar versterken. Intersectionaliteit of kruispuntdenken biedt het nodige analytische perspectief om de verbanden tussen verschillende maatschappelijke indicatoren en de unieke vormen van discriminatie die daarmee gepaard gaan te verhelderen.
Wil je genderbewust communiceren? Neem dan zeker de toolkit genderbewust communiceren van Rosa vzw door. Met deze toolkit willen ze professionals inspireren en ondersteunen om kritisch na te denken over hun communicatie.
