In een scène uit Bridge of Spies (2015), geregisseerd door Steven Spielberg, zegt het personage van Tom Hanks, James Donovan: “Ik ben verkouden en ik wil naar huis.” Die zin gaf perfect weer hoe ik me voelde - vechtend met een hoofd vol snot - toen ik op 1 april aankwam in Matera (Italië) om deel te nemen aan het CYANOTYPES Pilot Coordination and Preparation Event.
Wat is CYANOTYPES?
CYANOTYPES is een project dat de ontwikkeling van competenties binnen de Culturele en Creatieve Sector en Industrieën mee vormgeeft. CYANOTYPES maakt deel uit van het Europese Erasmus+ programma en gedurende een periode van vier jaar (2022 - 2026) brengt het docenten, partners uit de industrie en vertegenwoordigers uit de sector samen om de toekomst van werk en onderwijs vorm te geven. Mediarte is als partners nauw betrokken bij het project.
David Crombie (HKU), projectcoördinator van CYANOTYPES, presenteerde ons de huidige status van het project op een duidelijke, precieze en beknopte manier en navigeerde ons feilloos door de zeer recente uitgebrachte Union of Skills. De wereld verandert snel en Europa is onderhevig aan deze verandering, maar is onmiskenbaar zelf een bron en oorzaak van verandering. Er zal meer Europees geld naar competentieontwikkeling gaan om competitief te blijven met de rest van de wereld. En terwijl we het over verandering hadden, dreef de woedende handelsoorlog de prijzen en aandelenmarkten op en neer als nooit tevoren.
Om met deze onvoorspelbare evolutie om te gaan, identificeert het World Economic Forum Report kerncompetenties voor 2030, waarbij de nadruk ligt op competenties zoals kritisch denken, probleemoplossend vermogen, samenwerken, digitale geletterdheid en aanpassingsvermogen. Toch lijkt het er sterk op dat we deze vaardigheden vandaag al nodig hebben. De centrale boodschap van CYANOTYPES is dat we moeten anticiperen op de toekomst. Maar hoe?
Het eerste jaar van het CYANOTYPES-traject was in wezen een onderzoeksproject. Het tweede jaar was gericht op de productie van inhoud. Dit derde jaar zal zich richten op implementatie. We rollen de Train-the-Trainer Toolkit uit om docenten en trainers in staat te stellen de competenties te verwerven die zijn gedefinieerd in de CYANOTYPES Creative Agency Competence Framework.
De Toolkit
Aangezien we in de testfase zitten, voeren we eerst verschillende pilots uit die de Toolkit zullen gebruiken en de Triple Loop Learning aanpak toepassen. Er zal een gestructureerde testfase worden uitgevoerd om de effectiviteit van de nieuw ontwikkelde materialen binnen het CYANOTYPES Framework te evalueren.
Tijdens die drie dagen werd ik getroffen door de samenhang van de groep en de vriendschappen die ontstonden tussen de verschillende partners. Elke ontmoeting leidt tot duurzame en waardevolle contacten. Het is puur boundary spanning en inzetten op sociaal kapitaal.
In hun artikel over Complexity Leadership Theory benadrukken de onderzoekers Michael J. Arena en Mary Uhl-Bien de voordelen van sociaal kapitaal: “The benefits of cohesive groups are that individuals are able to quickly share information and typically demonstrate higher levels of trust than less cohesive groups.” Ze leggen verder uit dat het bouwen van bruggen tussen verschillende kleine werkgroepen essentieel is om mensen met elkaar te verbinden en de effectiviteit van de groep als geheel te verhogen. In de rol als bruggenbouwer merkte ik dat ik bredere en vroegtijdige toegang had tot nieuwe informatie. Dit is de waarde van samenwerken in internationale ecosystemen.
We werden ondergedompeld in alle onderdelen van de Toolkit. En als ik 'ondergedompeld' schrijf, bedoel ik 20.000 mijl onder de zee. De onderzeeër van kapitein Nemo, de Nautilus, werd beschouwd als zijn tijd ver vooruit. CYANOTYPES doet er alles aan om vooruit te lopen op onze tijd. De presentaties van alle partners vereisten focus, aandacht en toch even diep ademhalen voordat we in de 5 Agency Clusters doken.
5 Cross-cutting thema's
Gaandeweg maakten we kennis met 5 Cross-cutting thema's, onderdeel van het Creative Agency Framework. Ik leg het kort uit.
SELF. Het CYANOTYPES Framework begint bij het SELF. Anders gezegd, de eigen leerervaringen zijn het startpunt van het CYANOTYPES Framework. Het is de bedoeling dat iedereen op deze manier een beter inzicht verwerft in het eigen leergedrag. Uiteindelijk begint alles bij jezelf om van daaruit verder te kijken.
WORLD. Onze blik blijft niet op zichzelf gericht, maar richt zich naar de ons omringende wereld. We maken verbinding met maatschappelijke, culturele en economische ecosystemen. Het heeft zin om organisatiestructuren en wereldwijde trends te analyseren om door te hebben dat we deel zijn van een groter geheel. De Creatieve en Culturele Sector en Industrieën zijn een onwaarschijnlijk boeiende wereld waarvan nog vele paden onbetreden zijn.
FRAMING. Framing is de volgende stap in dit verkennende model. Tijdens een rondetafelgesprek kregen we een casestudy voorgeschoteld. Hoewel ik overtuigd was van het standpunt dat ik naar voren schoof, merkte ik gaandeweg dat ik mijn mening moest herzien. Iemand gooide vanuit een totaal andere invalshoek een denkpiste in de groep die me anders naar de dingen deed kijken. Herdenken en omdenken maken groepsgesprekken zoveel rijker. Veranderen van perspectief is een verrijking. Framing daagt uit om complexiteit, ambiguïteit en meerdere perspectieven te omarmen.
EXPLORATION. Het woord creativiteit heeft iets van een piratenschip. Het vaart een grillige koers, trotseert de wilde baren, op weg naar eilanden waar schatten verborgen liggen. “It is embarking on a search for novelty through exploration, experimentation, learning and growth” (Uhl-Bien, 2021). Exploreren gaat over het stimuleren van nieuwsgierigheid, over experimenteren en nieuwe horizonten te verkennen. Exploreren is ontdekken. “Adapt or die”, is een advies van Mary Uhl-Bien (2021).
ENGAGING. Tot slot gaat het 5e cross-cutting thema over engagement, over actieve deelname en samenwerking binnen een leergemeenschap. Het gaat over samenhorigheid en collectieve initiatieven. Over delen met en zorgen voor elkaar. Geven en ontvangen. De klemtoon ligt op gedeeld leren, gedeeld leiderschap en gedeelde waarden. Gedragenheid is van belang.
Na drie dagen dacht ik: “Ik ben nog steeds verkouden, maar nu met een hoofd vol nieuwe informatie, inspirerende inzichten, veel stof om over na te denken, huiswerk, gidsen en handboeken, toolkits... ”. Deze drie uitzonderlijke, verrijkende dagen, dagen uit om met vernieuwde energie verder te werken aan de toekomst.
In Bridge of Spies speelt het andante uit het Tweede Pianoconcert van Sjostakovitsj - een stuk dat begint met zachte, lage violen die geleidelijk aanzwellen met een ingehouden intensiteit. Dan komt dat adembenemende moment waarop de piano zijn intrede doet met die ene glasheldere noot, waarna zich een melodie ontvouwt die zo mooi is dat je je in een andere wereld waant. Tijdens deze driedaagse werksessies voelde ik dezelfde sensatie, alsof we een orkest waren dat opbouwde naar die ene noot. De noot die de piano uitnodigt. De noot die het begin van de testfase inleidt. We zijn vertrokken voor de implementatiefase.