Interview Luc Gulinck - Auteursrechten in de kijker

mediarte praatte met Luc Gulinck over de rechten van auteurs en artiesten.

Luc Gulinck is jurist, gespecialiseerd in auteursrecht, mediarecht en aanverwante domeinen. Hij kent de muziekindustrie door en door vanuit verschillende functies: van publicist en Legal & Business Affairs Manager tot artiest. Vandaag is hij naast zelfstandig juridisch en zakelijk adviseur voor de kunsten ook bestuurder van PlayRight (de Belgische beheersvennootschap van de naburige rechten van uitvoerende kunstenaars) en gastdocent aan de School of Arts Gent.

Hij is de auteur van Hier tekenen! (En let niet op of kleine lettertjes ...).
Wegwijs in het juridische en zakelijke labyrint van de muziekwereld

Het boek komt vers van de pers, en wordt uitgegeven door Academia Press.
De Franse versie wordt verwacht (uitgeverij: Editions Racine)

Hallo Luc, bedankt voor het beantwoorden van enkele vragen.

Kan je ons iets vertellen over je ervaringen met de Belgische wetgeving inzake auteurs- en naburige rechten en de invloed die de EU-wetgeving op dit onderwerp in België heeft?

België heeft zijn eigen regels, de eerste wet dateert van 1886 en werd laatst gewijzigd in 2014. Ons land is verplicht om Europese richtlijnen in de eigen wetgeving te integreren, net als de andere EU-lidstaten. En er moet worden opgemerkt dat de afgelopen 20 jaar, de belangrijkste wettelijke beginselen op het gebied van auteursrechten en naburige rechten overal in Europa dezelfde zijn - echter zonder volledige harmonisatie in de hele EU. Maar het is inderdaad Europa dat vandaag de grootste veranderingen op dit gebied in gang zet.

De breedste eenwording situeert zich in de muzieksector. Producties in de audiovisuele sector zijn op zich complexer. De productie en het draaien van een film of serie hangt vaak af van investeringen uit verschillende landen, en het toepassen van het principe van een interne Europese markt ligt in deze sector niet voor de hand. De tax shelter wordt ook regelmatig gebruikt, wat de dingen niet noodzakelijkerwijs vereenvoudigt. Komt daarbij dat in verschillende landen de arbeidsomstandigheden in hoge mate uiteen kunnen lopen.

Inzake het laten gelden van rechten heeft een auteur (bijvoorbeeld een scenarioschrijver of een regisseur) meer gewicht in de schaal te werpen dan een acteur.

Men moet vaststellen dat er nog steeds zaken voor verbetering vatbaar zijn, en voldoende en effectieve juridische maatregelen op lokaal en Europees niveau zijn daar het uitgelezen middel voor.

Denk je dat de bestaande wetgeving auteurs en uitvoerende kunstenaars adequaat beschermt?

De nieuwste Europese richtlijn met betrekking op het digitale is een voorbeeld van goede bescherming. Naar mijn mening heeft Europa in deze strijd tegen internetreuzen laten zien dat het zich eindelijk bewust is van zijn verantwoordelijkheid op dat vlak. En zelfs al is niet alles opgelost, de uitkomst was mijns inziens probaat

Aangezien we het nu hebben over het onvermijdelijke digitale landschap, wat is precies, volgens jou, een aanvaardbare oplossing voor auteurs en artiesten om naar behoren te worden vergoed voor de exploitatie van hun werken online?

Ik denk dat de wetgever zijn werk moet voortzetten en nog verder moet gaan. Een oplossing die voor iedereen aanvaardbaar en eenvoudig toe te passen zou zijn, bestaat eruit een beroep te doen op het beginsel van billijke vergoeding, althans op Europees niveau.

Natuurlijk vereist dit ook verdere besprekingen met de producenten, het vastellen van tarieven, het vinden van een billijk aandeel. De kracht van een Google (om alleen dit voorbeeld te noemen) is aanzienlijk en de vrije concurrentie wordt bedreigd, het is ook hierin dat Europa slagkracht heeft (die het al eerder heeft gebruikt) om te voorkomen dat feitelijke monopolies deze vrije concurrentie in gevaar brengen.

Collectief beheer biedt een essentiële garantie: het is niet-discriminerend.

Tegelijkertijd moet er een evenwicht zijn tussen dit collectieve beheer en de contractuele vrijheid om individueel te blijven onderhandelen.

Hier tekenen! (En let niet op de kleine lettertjes …) graaft diep en gaat breed. Het boek, dat met een code ook digitaal toegankelijk is, koppelt de activiteiten van het schrijven, spelen en opnemen van muziek op een begrijpelijke en vanuit de praktijk gedachte manier aan relevante regelgeving en contractuele sjablonen. Die worden ontleed en becommentarieerd, met referenties aan de realiteit en voorbeelden uit de (populaire) muziekgeschiedenis. Daarnaast levert de auteur uitdagende aanzetten tot een geheel andere kijk op auteursrechten en naburige rechten, maar ook een beleidsvisie voor de toekomst van de muzieksector in Vlaanderen, Brussel en daarbuiten.