Hoewel je zou verwachten dat wat je in de media ziet en hoort een weerspiegeling is van onze diverse maatschappij is dat vaak (nog) niet het geval. Of het nu gaat om etnisch-culturele achtergrond, seksuele geaardheid of een beperking. De diversiteit op het scherm verbleekt bij die in onze samenleving en vertaalt zich -als ze toch aan bod komt- meestal in een stereotiep en eenzijdig beeld. Bovendien blijven ook vrouwen in duidings- en nieuwsprogramma’s programma’s nog steeds ondervertegenwoordigd.
En hoewel de VRT de door de Vlaamse Overheid opgelegde streefcijfers haalt, geven deze nog steeds geen realistische afspiegeling van de maatschappij. Bovendien gelden deze streefcijfers niet voor de andere omroepen die het, frappant genoeg, beter doen dan de openbare omroep.
Op Expertendatabank vind je experten die, naast hun specialisatie, ook vrouw zijn, een andere herkomst hebben of met een beperking door het leven gaan.
Het gekende netwerk
Toch zijn de media een belangrijke bron voor de algemene opinievorming en betekent dit dat een gebrek aan zichtbare diversiteit in die media mensen een vertekend beeld geeft van de realiteit. Vaak wordt tijdsdruk als voornaamste reden aangehaald als het gaat om veelgevraagde experten die in uiteenlopende duidingsprogramma’s aan bod komen en die meestal mannelijk en autochtoon zijn. Omwille van dwingende deadlines worden er geen risico’s genomen en wordt teruggevallen op het gekende netwerk.
Omdat streefcijfers niet voldoende zijn en noodzakelijke verandering altijd een extra duwtje in de rug kan gebruiken, riep de Vlaamse Overheid in 2008 Expertendatabank in leven met als doel de stereotiepe beeldvorming van vrouwen, mensen van andere herkomst, personen met een handicap, transgenders en armen te doorbreken. Op Expertendatabank, bedoeld voor journalisten, vind je namelijk experten die, naast hun specialisatie, ook vrouw zijn, een andere herkomst hebben of met een beperking door het leven gaan.
Een handje helpen
Maar er bestaan nog andere initiatieven dan die van de overheid met hetzelfde doel: Diversiteit op het scherm een handje helpen. Zo staat Hakuna Casting niet enkel in voor de casting van onbekend talent voor film, televisie of commercials. In de eerste plaats staat het casting bureau voor zichtbare diversiteit.
Het initiatief van Nabil Mallat, Adil El Arbi en Bilall Fallah kwam er omdat steeds dezelfde gezichten op het scherm opdoken en wil mensen zonder ervaring ook een kans geven.
Toen Elke Jeurissen in 2014 bovenstaande tweet de wereld instuurde, had ze geen idee dat hier binnen de kortste keren haar project Straffe Madammen uit zou voortvloeien. Bedoeling van het project is om vrouwen meer zichtbaar te maken in de media, op podia en in bedrijven zonder dat ze als excuustruus van dienst worden ingezet. Binnen één maand vond ze 200 vrouwelijke experten die mee wilden werken.
“Ze bestaan echt,” zei Elke Jeurissen daarover achteraf in Focus Knack.
Bronnen: kifkif.be / Hakuna Casting / Vertigo / Focus Knack